Komoj havas en sintaksa analizo tre gravan rolon. En esperantaj tekstoj ŝajnas, ke reguloj por uzado de komoj ne ekzistas. Oni povas trovi ankaŭ en tre konataj tekstoj ĉiujn eblojn de uzado. Mi ĝis nun ne trovis en iu esperanta gramatiko konkretajn regulojn por uzado de komoj. Tio estas en tradicio de fundamento, kiu tiun temon ankaŭ ne pritaksas. Ankaŭ tre ampleksa MPEG, priskribas komo nur tre malplene (vidu: Helposignoj). Kutime tiuj publikaĵoj ne volas altrudi regulojn, sed priskribas aktualan statuson.
Mi analizis multajn tekstojn kaj supozas, ke la uzado de komo devenas plej parte de nacia lingvo de aŭtoro. Poloj uzas polajn regulojn, la germanoj uzas germanajn regulojn. Malfeliĉe uzado de komoj en naciaj lingvoj estas tre varia. En rusa lingvo la reguloj estas tre rigoraj, oni uzas komon relative ofte. Germanaj kaj polaj reguloj estas tre similaj. Angla lingvo evitas komojn, kiam tio estas ebla kaj ankaŭ malpermesas la uzadon de komoj en lokoj, en kiuj la komo estas por aliaj lingvoj tre kutima (ekzemple vorteto „ke“-„that“).
La uzado de komo en esperantaj tekstoj estas vera koŝmaro por komputila prilaboro.
Ekzemplojn ‚ke‘ kaj ‚por ke‘
- Mi estas ĝoja ke vi venis.
- Mi laboras por ke mi havu monon.
- Mi estas ĝoja, ke vi venis.
- Mi laboras, por ke mi havu monon.
Kunmeto de adjektivoj
- Mi havas grandan rapidan veturilon
- Mi havas grandan, rapidan veturilon
Adjektoj
Por rusoj komo, kiu dispartigas adjektojn, estas kutima. Ĉe kiu oni farigas dum legado mallongan paŭzon, rusojn volonte enmetas komojn.
- Hieraŭ vespere, mi bonan libron legis.
- Hieraŭ vespere mi bonan libron legis.
Vortetoj ’sed‘,’kiel‘,’ol‘
- Mi ne estas granda sed malgranda.
- Mi ne estas granda, sed malgranda.
Kunligo de verbaj frazpartoj
- Mi ne volis peze labori sed longe studi.
- Mi ne volas peze labori, sed longe studi.
Relativaj subfrazoj
Por mi mankanta komo ŝajnas esti okulfrapa eraro. Sed por anglalingvanoj ĉiu komo estas evitenda.
- Mi ofte legis libron, kiun li rekomendis.
- Mi ofte legis libron kiun li rekomendis.
Nekutima ordo
Mi rimarkis, ke uloj en kies nacia lingvo la ordo estas tre rigida, ofte uzas komojn en lokoj en kiuj ili uzas ne kutiman laŭ ili ordon. Tiu estas por mi stranga afero, ĉar ili kutime tute komojn ne uzas.
- Post tagmezo mi venis.
- Post tagmezo, mi venis.
Esperantilo amas komojn
Por komputila analizo pli bone estas havi komojn ol ne havi ilin. Escepto estas nur trouzo de komoj laŭ rusa maniero. Do ne dispartigu per komoj adjektojn. Esperantilo povas majstri kelkajn mankantajn komojn ekzemple antaŭ vortetoj ‚ke‘ aŭ duopo ‚por ke‘, sed plej parte la analizo povas tute fiaski pro unu mankanta komo. Por Esperantilo ankaŭ estas pli avantaĝe skribi: La libro estas peza kiel ŝtono. anstataŭ La libro estas peza, kiel ŝtono.. Dispartigu per komo do nur verbaj frazpartoj, se vi uzas subfrazojn kun (sed, se, ĝis, dum, …). Mi ne povas altrudi al iu ajn uzadon de komoj, sed se vi volas sukcesi kun esperantilo pripensu vian interpunkcion.
